Panleukopenija mačaka predstavlja virusno, izrazito zarazno oboljenje od kojeg mogu oboleti mačke svih starosnih dobi, ali najčešće se javlja kod mladih, nevakcinisanih mačaka. Sam virus napada ćelije koje imaju sposobnost brzog rasta, kao što su ćelije digestivnog sistema, koštane srži, limfatičnog tkiva i nervnog sistema u razvoju, što dovodi do simptoma kao što su povraćanje, proliv, nizak broj belih krvnih zranca u krvi, kao i nervni napadi.
Sam virus koji izaziva panleukopeniju pripada grupi Parvovirusa, prilično je otporan u spoljašnjoj sredini, i može da preživi godinama na sobnoj temperaturi, što dodatno doprinosi lakoći njegovog širenja. Lako ga ubija većina dezinfekcijonih sredstava. Veoma je rasprostranjen u spoljašnjoj sredini, tako da su prakticno izložene sve mačke u toku prve godine života.
Obolevaju najčešće mačke sa slabim imunim statusom prilokom kontakta sa urinom ili fecesom zaraženih mačaka. Virus se može naći u izlučevinama životinja i do 6 nedelja nakon oporavka. Virus se može preneti i sa majke na mače tokom graviditeta.
Inkubacioni period je obično 4-5 dana. Prvi vidljivi simptomi bolesti su smanjen apetit, groznica, proliv sa ili bez primesa krvi, povraćanje. Bolest je za nevakcinisane mačiće u većini slučajeva fatalna. Mnoge starije mačke koje su izložene virusu ne pokazuju znakove bolesti. Medjutim mačke mlađe od godinu dana mogu ispoljavati ozbiljne simptome. Temperatura je veoma visoka, 40,5 C, pa i više, potom se javlja povraćanje, proliv koji može imati primese krvi, dehidratacija. Ako takvo stanje potraje par dana, vremenom može doći i do hipotermije. Takvo mače je podložno i bakterijskim infekijama, što može doprineti još lošijem stanju jedinke. Prilikom zaražavanja mačića u materici dolazi do oštećenja mozga, oni mogu biti mrtvi rodjeni, imati poteškoće sa ravnotežom, otežano se hrane, a takođe se javljaju i problemi sa očnim sočivom.
Sam naziv – panleukopenija, u slobodnom prevodu označava smanjen broj svih belih krvnih zrnaca – leukocita, koji su glavni odbrambeni mehanizam u borbi protiv bolesti. Samim tim, kako je njihov broj smanjen, tako je i imunitet same obolele mačke na jako niskom nivou, i postoje mnogo veće šanse da tako već slab organizam, pored panleukopenije, oboli i od neke druge virusne ili bakterijske bolesti, što dodatno komplikuje celu situaciju.
Panleukopenija mačaka se dijagnostikuje na osnovu anamneze, kliničkog pregleda, krvne slike, brzih testova za dokazivanje antitela na virus panleukopenije.
Ciljni lek protiv panleukopenije ne postoji. Lečenje bi se zasnivalo prvenstveno na simptomatsko – potpornoj terapiji u vidu nadoknade tečnosti intravenski, sprečavanje bakterijske infekcije primenom antibiotika širokog spektra, lekova koji sprečavaju mučninu i povraćanje, vitamina itd. U težim slučajevima može se primeniti i tranfuzija krvi. I pored terapije smrtnost je i do 85%.
Prevencija je najbolje način sprečavanja bilo koje bolesti pa i ove. Svodi se na vakinaciju u mačića u starosti od 8-11 nedelja, revakcinaciji za 4 nedelje i održavanju vakcinalnog statusa primenom godišnje buster doze vakcine.
